BÓN PHÂN CHO CÂY MACCA
Để bón phân cho cây mắc ca đạt năng suất cao, cần phải thực hiện đúng kỹ thuật và chia thành các giai đoạn cụ thể, phù hợp với từng thời kỳ sinh trưởng của cây. Dưới đây vườn ươm cây giống eakmat daklak sẽ hướng dẫn chi tiết về việc bón phân cho cây mắc ca
1. Nhu cầu dinh dưỡng của cây macca
Cây macca cần các chất dinh dưỡng đa lượng, trung lượng và vi lượng để phát triển.
- Đạm (N): Cần thiết cho sự phát triển của thân, lá, và cành, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn cây kiến thiết cơ bản.
- Lân (P): Giúp phát triển bộ rễ, ra hoa, đậu quả và tăng khả năng chống chịu sâu bệnh.
- Kali (K): Quan trọng trong việc tổng hợp đường, tinh bột, làm hạt macca chắc, mập, tăng năng suất và chất lượng.
- Canxi (Ca), Magie (Mg), Lưu huỳnh (S): Các chất trung lượng này giúp cây khỏe mạnh, hỗ trợ quang hợp và chống lại một số bệnh.
- Kẽm (Zn), Bo (B), Sắt (Fe), Mangan (Mn), Đồng (Cu): Các nguyên tố vi lượng tuy cần ít nhưng không thể thiếu. Thiếu hụt chúng có thể gây rụng hoa, rụng quả, và làm giảm năng suất.
2. Bón phân theo các giai đoạn phát triển
Giai đoạn 1: Cây con (từ 1 đến 3 tuổi)
- Mục đích: Tập trung vào việc phát triển thân, lá, cành và bộ rễ khỏe mạnh.
- Bón lót (khi trồng):
- Loại phân: Khoảng 15-20 kg phân chuồng hoai mục trộn với 0.5 kg supe lân và 1 kg vôi bột cho mỗi hố. Hỗn hợp này giúp cải tạo đất, cung cấp dinh dưỡng ban đầu và giảm độ chua của đất.
- Bón thúc:
- Năm thứ 1: Sử dụng phân NPK 16-16-8 hoặc 20-10-10, liều lượng 0.1-0.2 kg/cây/lần. Bón định kỳ 1.5-2 tháng một lần.
- Năm thứ 2: Liều lượng tăng lên 0.2-0.5 kg/cây/lần, bón 3-4 lần/năm.
- Năm thứ 3: Liều lượng 0.5-0.7 kg/cây/lần, bón 3 lần/năm.
Giai đoạn 2: Cây kinh doanh (từ 4 tuổi trở đi)
Liều lượng: Khoảng 1 kg/cây.
Mục đích: Tăng cường năng suất và chất lượng hạt macca.
Thời điểm bón: Chia thành 3 lần bón chính trong năm.
Lần 1: Sau thu hoạch và cắt tỉa (tháng 1 – tháng 2)
Mục đích: Phục hồi sức cây sau một vụ thu hoạch, kích thích ra chồi non, chuẩn bị cho vụ hoa mới.
Loại phân: Bón phân hữu cơ (phân chuồng, phân bò) khoảng 20-30 kg/cây và phân NPK có tỷ lệ đạm và lân cao như 16-16-8 hoặc 20-10-10.
Liều lượng: Khoảng 1.5-2 kg/cây.
Lần 2: Giai đoạn ra hoa và đậu quả (tháng 3 – tháng 5)
Mục đích: Giúp cây ra hoa đều, tăng tỷ lệ đậu quả, tránh rụng quả non.
Loại phân: Sử dụng phân NPK có hàm lượng lân và kali cao như 12-12-17 hoặc 10-20-20.
Liều lượng: Khoảng 1-1.5 kg/cây.
Lưu ý: Giai đoạn này rất nhạy cảm. Thiếu hoặc thừa phân đều có thể làm rụng hoa, rụng quả.
Lần 3: Giai đoạn nuôi quả (tháng 6 – tháng 8)
Mục đích: Tập trung dinh dưỡng để làm nhân hạt to, chắc, mập.
Loại phân: Sử dụng phân NPK cân đối như 16-16-8 hoặc 13-13-13.
Liều lượng: Khoảng 1.5-2 kg/cây.
Lần 4 (tùy chọn): Nuôi quả chín và tích lũy dinh dưỡng cho vụ sau (tháng 9 – tháng 11)
Mục đích: Bổ sung Kali giúp hạt macca chín đều, nhân to và tăng chất lượng, độ béo.
Loại phân: Phân Kali Sulfat hoặc phân NPK có hàm lượng K cao như 10-5-20.
3. Phương pháp bón phân
Bón rải: Rải phân quanh gốc theo hình chiếu của tán cây, sau đó dùng cào xới nhẹ và lấp đất.
Bón hốc: Đào 4-6 hốc nhỏ xung quanh gốc cây (nằm trong khu vực rễ tơ), bỏ phân vào và lấp lại. Cách này hiệu quả hơn nhưng tốn công hơn.
Bón hòa tan: Hòa phân vào nước và tưới đều quanh gốc. Phương pháp này giúp cây hấp thụ nhanh, thích hợp bón thúc cho cây con hoặc bón vi lượng.
Bón phân qua lá: Phun phân bón lá (chứa vi lượng, đặc biệt là Bo và Kẽm) vào giai đoạn ra hoa, đậu quả để tăng tỷ lệ thụ phấn, chống rụng quả non.
Lưu ý quan trọng
Tuổi cây và năng suất: Lượng phân bón có thể điều chỉnh tùy thuộc vào tuổi cây và sản lượng thực tế. Cây càng cho nhiều quả thì cần bón nhiều hơn
Đất và độ pH: Thường xuyên kiểm tra độ pH của đất. Cây macca thích hợp với đất có độ pH từ 5.5 – 6.5. Nếu đất chua, cần bón vôi để cải tạo.
Tưới nước: Sau khi bón phân, đặc biệt là phân vô cơ, cần tưới đủ nước để phân tan và rễ cây dễ hấp thụ.
Thời tiết: Không bón phân khi trời mưa to hoặc nắng gắt.